حسين ريحاني 

يكي از پركاربردترين فرمت‌ها براي ارائه مطالب، مقالا‌ت، فايل‌هاي راهنما و ...،PDF است. فرض‌كنيد مي‌خواهيد مطلبي را كه خودتان تهيه كرده‌ايد با فرمت PDF در اختيار عموم قرار دهيد. اگر قصد داريد تنها كاربران كامپيوتر، مخاطبان شما باشند كار مشكلي پيش‌رو نداريد. اما تلا‌ش‌كنيد يك قدم فراتر نهيد و كاربران تجهيزات همراهي مانند Pocket PC ،Mobile Phone و ... را نيز جذب مطلب خود نماييد. در ادامه مواردي را براي رسيدن به اين هدف مرور خواهيم كرد و از ابزارهاي متداول بهره‌خواهيم‌برد؛ البته با كمي دقت بيشتر.


بهينه‌سازي فايل‌هاي PDF را در دو حالت بيان مي‌كنيم: حالت اول زماني است كه فايل از قبل ساخته شده است و امكان دوباره‌سازي آن وجود ندارد. حالت بعدي هنگام ساخت فايل‌هاي PDF است. براي اين‌كار از برنامه Adobe Acrobat 7.0 Professional بهره خواهيم بود. 

 بهينه‌سازي فايل‌هاي از قبل ساخته شده

فعال كردن نمايش سريع در وب
فعال بودن اين ويژگي باعث مي‌شود در يك زمان تنها قسمت درخواست شده فايل در سمت كاربر بارگذاري شود. بدين‌معنا كه اگر كاربر صفحه سوم يك مقاله 35 صفحه‌اي را براي مشاهده درخواست كند، تنها صفحه سوم مقاله براي او به نمايش درخواهد آمد. از منوي Edit ابزار Preferences را برگزينيد. از سمت چپ اين پنجره روي General  كليك نماييد. از ابزارهاي موجود در Miscellaneous گزينه Save As Optimizes for Fast web view را فعال نماييد. با كليك دكمه OK تغيير انجام شده ذخيره مي‌شود. حال مي‌توانيد با استفاده از كليدهاي تركيبي Shift+Ctrl+S فايل را دوباره ذخيره نماييد.

تصوير‌1

جداسازي فونت‌‌هاي غيرضروري
فونت‌هاي توكار فايل‌هاي PDF باعث افزايش حجم اين فايل‌ها مي‌شوند. ممكن است تعدادي از فونت‌هاي غيرضروري باشند. براي پاك‌كردن آن‌ها به‌ اين‌صورت عمل نماييد. از منوي Advanced گزينه PDF Optimizer را انتخاب نماييد. به قسمت Fonts برويد و فونت‌هاي اضافي را از فهرست Embedded fonts خارج نماييد. (تصوير‌1)


 فشرده‌سازي عكس‌ها
كاهش كيفيت تصويري عكس‌ها و فشرده‌‌كردن اجزاي تصوير مي‌تواند در كاهش اندازه فايل‌هاي PDF راهگشا باشد. براي رسيدن به اين هدف ابتدا سراغ منوي Advanced برويد. سپس روي PDF Optimizer كليك نماييد.
 
برنامه قسمت Image را در اختيار كاربر قرار داده است. با استفاده از سه قسمت Color Images ،Grayscale Images وMonochrome Images مي‌توانيد نوع فشرده‌سازي و متغيرهاي مربوط به كاهش حجم PDF را اعمال نماييد.

 حذف اجزاي اضافه
در پنجره PDF Optimizer به سراغ قسمت Clean Up برويد. اين ابزار امكان حذف اجزاي غيرضروري فايل PDF را به كاربر مي‌دهد. موارد بسياري در اين پنجره قرار دارند. با كمي دقت و آگاهي كامل از گزينه‌ها مي‌توانيد آن‌ها را انتخاب كنيد و حجم فايل PDF را كاهش دهيد. توجه كنيد ابتدا گزينه Object Compression Options را رويCompress Document Structure قرار دهيد. پس از تغيير در اين زبانه، برنامه به‌طور خودكار نام جديدي را براي ذخيره‌سازي دوباره فايل PDF درخواست مي‌كند. كافي است نام مناسبي را وارد‌نماييد.

تصوير2

از جمله گزينه‌هاي موجود در اين صفحه مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

- پاك كردن Bookmarkهاي غيرفعال

- پاك كردن لينك‌‌هاي ناسالم

- اعمال خصوصيت نمايش سريع در وب به فايل. (تصوير2) 

بهينه‌سازي فايل‌ها در هنگام توليد PDF 
زماني كه قصد داريد فايل PDF توليديِ شما در تجهيزات همراه نيز به راحتي قابل مشاهده باشند، توجه به حجم و ابعاد فايل از اصول مهم است.


در اينجا سعي شده است راه‌هاي پيشنهاد شده باعث بهينه‌شدن فايل‌هاي PDFشوند و موجب از دست‌‌رفتن يكپارچگي اين‌گونه فايل‌ها نشوند. با اين ديدگاه كار را آغاز مي‌كنيم.

- اگر فايل اصلي شما كه به فايل PDF تبديل خواهد شد كم حجم باشد، نتيجه كار نيز فايلي مناسب خواهد بود. پس هميشه سعي كنيد فايل اصلي را تا حد امكان بهينه‌سازي كنيد و حجم آن را كاهش دهيد.

- كمي در مورد چند ستونه كردن متن در فايل خود فكر كنيد. آيا فكر نمي‌كنيد مرور يك ستون متن در صفحه كوچك تجهيزات همراه ساده‌تر از مرور چند ستون باشد؟ پس ابتدا تصميم بگيريد. سپس بهترين حالت را اعمال نماييد.

تصوير‌3

- اين‌بار از ابزار Acrobat Distiller استفاده خواهيم كرد. اين ابزار را به نحوي تنظيم مي‌كنيم كه در هنگام توليد فايل‌هاي PDF، كوچكي فايل لحاظ شود.

پس از اجراي برنامه از منوي كركره‌اي Default Settings گزينه Smallest File Size را انتخاب نماييد. پنجره برنامه را ببنديد. در مرحله بعد نيز از آن استفاده خواهيد كرد. (تصوير‌3)

- زماني كه برنامه Acrobat Distiller باز است، كليدهاي تركيبي Ctrl+E را بفشاريد. به زبانه Images برويد. انتخاب فرمت JPEG از منوي كركره‌اي Compression براي عكس‌هاي رنگي (Color Images) و Grayscale مناسب‌ترين گزينه است.

همچنين CCITT در عكس‌هاي سياه و سفيد (Monochrome Images) مي‌تواند انتخابي بهينه باشد. ابزارImage Quality را نيز در اختيار داريد.

به ترتيب بهترين تا بدترين (و يا بالا‌ترين تا پايين‌ترين) كيفيت در اين ابزار فهرست شده‌اند. بهينه‌ترين انتخاب، گزينه‌هاي متوسط به پايين اين قسمت است.

تصوير‌4

- در همين پنجره به سراغ قسمت Fonts مي‌رويم. در قسمت Always Embed تمام فونت‌هاي موجود را پاك نماييد. همچنين مي‌توانيد فونت‌هايي را كه از آن‌ها هيچ‌وقت استفاده نمي‌كنيد، به قسمتNever Embed  اضافه نماييد.
 
براي بهينه‌تر شدن فايل PDF گزينه %Subset embedded fonts when percent of characters used is less than100 را غيرفعال نماييد. (عكس 4)

- در پنجره Adobe PDF Settings روي قسمت Advanced كليك نماييد. تمام امكانات موجود در اين پنجره را غيرفعال كنيد. تعدادي از اين ابزارها عبارتند از:


- استفاده از دستورات موجود در فايل Post Script) PS) به جاي تنظيمات برنامه

-  نگهداشتن خصوصيات Overprint در فايل

- ذخيره كردن تنظيمات در فايل PDF 

- ذخيره فايل‌هاي تصويري بدون فشرده‌سازي

- تبديل خطوط ساده به منحني (Curve) 

- نگهداري اطلا‌عات Document Structuring Convention) DSC) در فايل نهايي (عكس 5)

تصوير 5

معمولا‌ً فايل‌هاي PDF، از برنامه‌هاي پركاربرد ديگر ساخته‌‌مي‌شوند. براي مثال مي‌توان به مجموعه‌هاي آفيس يا برنامه‌هاي طراحي اشاره كرد. در ادامه مواردي مختصر را در مورد چگونگي بهينه‌كردن فايل‌هاي PDF ساخته شده از اينگونه نرم‌افزارها را بيان مي‌كنيم.

مجموعه‌هاي آفيس 
- فايل‌هاي تصويري به كار رفته در فايل اصلي را تا حد امكان بهينه نماييد (از طريق كاستن از كيفيت و استفاده از فرمت‌هاي مناسب). 

- استفاده از يك ستون متن

- طراحي ابعاد سند، مناسب با صفحه نمايش تجهيزات همراه
برنامه‌‌هاي طراحي

- استفاده از تعداد كمتري نقطه در ترسيم مسيرها

- استفاده كمتر از جلوه‌هاي متني در سند

- استفاده كمتر از جلوه‌هاي ويژه تصويري (مانند شفاف‌سازي و ...)

- بهينه‌كردن عكس‌‌هاي موجود در سند

- فشرده‌سازي متون و اَشكال موجود در سند

- يكي كردن لا‌يه‌هاي موجود در سند

- تبديل نكردن لا‌يه‌هاي متني به لا‌يه‌ها